Nowa ustawa o ochronie sygnalistów, wprowadzająca w życie dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937, ma na celu przede wszystkim zwiększenie transparentności i przeciwdziałanie korupcji oraz innym naruszeniom prawa w miejscu pracy. Realizacja tych celów opiera się na kilku kluczowych założeniach:

1. Zachęcenie do zgłaszania naruszeń:

Ustawa ma na celu stworzenie bezpiecznego środowiska dla osób, które chcą ujawnić nieprawidłowości. Gwarantuje sygnalistom ochronę przed działaniami odwetowymi, takimi jak zwolnienie, obniżenie wynagrodzenia czy mobbing, co ma zachęcić ich do zgłaszania naruszeń bez obawy o negatywne konsekwencje.

2. Wzmocnienie ochrony sygnalistów:

Ustawa wprowadza szeroki katalog środków ochrony sygnalistów, takich jak zakaz działań odwetowych, prawo do odszkodowania, poufność danych osobowych oraz dostęp do bezpłatnej pomocy prawnej i psychologicznej. Celem jest zapewnienie sygnalistom poczucia bezpieczeństwa i wsparcia w trudnej sytuacji.

3. Usprawnienie procedur zgłaszania:

Ustawa wprowadza jasne i przejrzyste procedury zgłaszania naruszeń, zarówno wewnętrznych (do pracodawcy), jak i zewnętrznych (do organów publicznych). Dzięki temu sygnaliści mają łatwiejszy dostęp do odpowiednich kanałów zgłoszeń i wiedzą, jak postępować, aby skorzystać z ochrony.

4. Zwiększenie skuteczności działań następczych:

Ustawa nakłada na pracodawców obowiązek podejmowania działań następczych w przypadku zgłoszeń naruszeń. Ma to na celu zapewnienie, że nieprawidłowości zostaną wyjaśnione i usunięte, a osoby odpowiedzialne poniosą konsekwencje.

5. Wdrożenie standardów unijnych:

Ustawa implementuje dyrektywę UE o ochronie sygnalistów, co oznacza, że polskie prawo w tym zakresie jest zgodne z przepisami unijnymi. Dzięki temu sygnaliści w całej Unii Europejskiej mają zapewniony podobny poziom ochrony.

6. Promowanie kultury etycznej i transparentności:

Ustawa ma przyczynić się do zmiany kultury organizacyjnej w przedsiębiorstwach i instytucjach publicznych. Chodzi o stworzenie środowiska, w którym zgłaszanie nieprawidłowości jest postrzegane jako pozytywne działanie, a nie jako donosicielstwo.

Podsumowanie:

Cele nowej ustawy o ochronie sygnalistów są ambitne, ale ich realizacja może przynieść wiele korzyści zarówno dla pracowników, jak i dla pracodawców. Skuteczny system ochrony sygnalistów może przyczynić się do zwiększenia transparentności, przeciwdziałania korupcji, poprawy wizerunku firmy oraz budowania kultury organizacyjnej opartej na zaufaniu i odpowiedzialności.