W dniu 26 listopada 2019 roku w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej opublikowana została dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii, potocznie zwana dyrektywą o ochronie sygnalistów („Dyrektywa”). Począwszy od 17 grudnia 2019 roku, państwa członkowskie miały dwa lata na wdrożenie w krajowych porządkach prawnych regulacji przewidujących m.in. nowe, obwarowane sankcjami, obowiązki dla przedsiębiorców w zakresie obsługi i ochrony sygnalistów.
Celem dyrektywy jest poprawa egzekwowania prawa i polityki Unii w określonych dziadzinach poprzez ustanowienie wspólnych minimalnych nor, zapewniających wysoki poziom ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii.
Dyrektywa dąży do objęcia ochroną przed działaniami odwetowymi szerokiego grona osób, które w związku ze swoją aktywnością zawodową napotykają i ujawniają działania niezgodne z prawem.
Sygnalistami zostać mogą:
Dodatkowo Dyrektywa wymaga od państw członkowskich zapewnienia analogicznej ochrony prawnej osobom, rodzinnie, gospodarczo lub faktycznie związanym z sygnalistą, jeżeli grożą im negatywne konsekwencje w związku z dokonanym zgłoszeniem.
Wyznacznikiem statusu sygnalisty jest uzyskanie przez daną osobę informacji o zgłaszanych naruszeniach w kontekście związanym z pracą, rozumianym szeroko jako obejmujący również etap rekrutacji lub negocjacji umowy, a także zgłoszenia dokonywane już po wygaśnięciu danego stosunku prawnego.
Ponadto uruchomienie mechanizmów ochrony przewidzianych w Dyrektywie uzależnione jest od dobrej wiary sygnalisty, przejawiającej się w uzasadnionym przekonaniu o prawdziwości zgłaszanych informacji i ich związku z zakresem przedmiotowym Dyrektywy. W zakresie tym mieszczą się naruszenia interesów finansowych Unii Europejskiej oraz zasad rynku wewnętrznego, a ponadto naruszenia w dziedzinach: